Maatwerkbedrijven arm in arm met technologische en digitale innovatie

Er lijkt een consensus te bestaan dat activiteiten waarvoor maatwerkbedrijven in belangrijke mate instaan (met name routinematig werk) het meest vatbaar zijn voor automatisatie en dat de technologische en digitale innovaties misschien wel de grootste uitdagingen inhouden voor laaggekwalificeerde personen. Actie zal vereist zijn om te verzekeren dat (toekomstige) werknemers van maatwerkbedrijven kunnen volgen.

De sector van maatwerkbedrijven omarmt het technologische innovatiepotentieel. Enerzijds brengt dit namelijk opportuniteiten om vernieuwende technologische arbeidstoepassingen op de eigen werkplek te gaan uitwerken. Anderzijds biedt zich een nieuwe scope aan opdrachten aan, dit mede door de maatschappelijke impact van de COVID-19 crisis. Tegelijkertijd dringt zich een koerswijziging op HR vlak op.

1. Factories of the Future

Maatwerkbedrijven hebben als kerntaak mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te zetten. Tegelijk moeten ze, net als reguliere bedrijven, rendabel zijn. Ze leveren daarom, vaak als toeleverancier van reguliere bedrijven, allerhande diensten en producten, zoals assemblage, logistiek, groenzorg, verpakking … Men is ervan overtuigd dat de vraag naar eenvoudige, manuele arbeid niet zal verdwijnen.

Maatwerkbedrijven doen er echter goed aan om het concept ‘Factories of the Future’ nader te bekijken. Dit is het label voor een toekomstgericht productiebedrijf dat gebruik maakt van de meest geavanceerde digitale technologieën om intelligente en duurzame processen ten uitvoer te leggen. Dankzij dergelijke innovatie kunnen maatwerkbedrijven flexibel inspelen op de steeds specifiekere klantbehoeften en zo de manuele arbeid digitaal ondersteunen.

2. Nieuwe scope aan opdrachten

Het is inmiddels meermaals aangestipt dat digitalisering en de groene transitie hand in hand gaan en dat de covid-19-crisis de transities richting een meer digitale en circulaire economie vooral versneld heeft, eerder dan die disruptief te hebben bijgestuurd. Men ziet vandaag de dag dan ook een aantal evoluties die de vraag naar lokaal manueel werk op peil zullen houden en zelfs doen toenemen:

• Meer lokale organisatie van de supply chain/korte keten – reshoring.
• Circulaire economie.
• Manuele assemblage is vaak een noodzakelijke, voorafgaandelijke stap bij nieuwe producten alvorens op te schalen en te automatiseren. Zolang er geïnnoveerd wordt, zal er dus vraag zijn naar manuele assemblage in de aanloop naar eventuele opschaling en automatisatie.
• Opvangen arbeidskrapte: reguliere bedrijven kampen met personeelstekorten.
• Veranderende consumptiepatronen (afhaalmaaltijden, mondmaskers, hygiënisch materiaal).
• Toename e-commerce (en gerelateerde diensten en producten, o.a. bepaalde verpakkingsoplossingen, webwinkels).
• Hogere gevoeligheid ten aanzien van hygiënerisico’s.

Eenvoudige, menselijke arbeid niet overbodig zal worden en integendeel onmisbaar zal blijven. Binnen deze veranderende omgeving liggen mooie opportuniteiten voor maatwerkbedrijven.

3. Koerswijziging HR

Dergelijke organisatie- en taakwijzigingen vragen uiteraard ook een koerswijzing qua menselijk potentieel. Maatwerkbedrijven dienen aangepast werk te gaan creëren voortvloeiend uit de nieuwe opportuniteiten. Daarnaast moeten ze ook een nieuw kader scheppen voor zowel de omkadering als de doelgroepmedewerker zelf.

• De uitdaging ligt erin begeleiders dusdanig op te leiden dat ze doelgroepmedewerkers meekrijgen. Het werk is niet per se moeilijker, wel anders.
• Er moet meer focus komen op het potentieel en groeivermogen van de medewerkers. Zo zal bijvoorbeeld het belang van geduld toenemen.
• Begeleiders zullen over technischere capaciteiten dienen te beschikken om machines te kunnen instellen voor meer geautomatiseerde assemblage.
• Digitale processen dienen te worden uitgewerkt te ondersteuning en om competentiedrempels in jobs te verlagen, bv. werken met kleurcodes, geautomatiseerde documentatie, kwaliteitscontrole,…).

4. Partners in crime

Maatwerkbedrijven staan niet alleen in dit verhaal. Ze kunnen enerzijds kennis terugvallen op kennis bij reguliere bedrijven, hun eigenlijke klanten. Anderzijds kunnen ze op basis van een doordachte communicatie een toekomstgericht netwerk uitbouwen. Door samenwerkingen aan te gaan met onderwijsinstellingen, opleidingsverstrekkers en arbeidsbemiddelaars (VDAB, GTB) en om zo reeds de maatwerkers van morgen mee te nemen in het digitale maatwerkverhaal. Een mooie, menselijke uitdaging.

Bronnen
COMPETENTIEPROGNOSES MAATWERK December 2021 (https://publicaties.vlaanderen.be/view-file/49873)
FACTORIES OF THE FUTURE (https://www.agoria.be/nl/themas/maakindustrie/factories-of-the-future/factories-of-the-future-introductie)